43% ankietowanych twierdzi, że wszystkie działy pracują zdalnie, gdy w pierwszej edycji badania (na początku kwietnia 2020) tylko 5% ankietowanych wskazywało na zdalną pracę wszystkich działów w firmie.
Badanie ankietowe Lee Hecht Harrison Polska – maj 2020
- 43% ankietowanych twierdzi, że wszystkie działy pracują zdalnie, gdy w pierwszej edycji badania (na początku kwietnia 2020) tylko 5% ankietowanych wskazywało na zdalną pracę wszystkich działów w firmie.
- Firmy korzystają z rozwiązań podziału i rotacyjnej pracy zespołów ograniczając tym samym paraliż całego działu w przypadku podejrzenia czy zakażenia COVID- 19.
- W przypadku prawie 20% firm rekrutacje prowadzone są bez zmian w skali jak zaplanowano. Rekrutuje się w branży IT, FMCG, Centrach Usług Wspólnych oraz w finansach.
- Na drugim biegunie są firmy, które w całości zawiesiły lub odwołały projekty rekrutacyjne. Jest to 26% ankietowanych głównie z branż produkcyjnej i automotive.
- Jako główny powód wstrzymania lub zawieszenia rekrutacji wskazano niepewność co do przyszłych potrzeb biznesowych firmy (68%).
- 35% badanych podkreśla, że pracownicy mają aktualnie mniej pracy, więc nie ma potrzeby powiększać liczby pracowników.
- 10% ankietowanych zwraca uwagę, iż w trakcie pandemii nastąpiła modyfikacja modelu biznesowego i poszukuje się pracowników o innych kompetencjach niż planowano.
- Napawać optymizmem może fakt, że 57% ankietowanych ocenia, że zawieszone projekty zostaną wznowione. Tylko 4% badanych zadeklarowało, że rekrutacje nie zostaną przywrócone.
- W trakcie rekrutacji coraz bardziej popularne stają się osobiste spotkania z kandydatami. 14% wybrało takie rozwiązanie w porównaniu do 7% w pierwszej edycji badania.
- Dla 36% respondentów dużym wyzwaniem są opóźnienia w decyzjach przełożonych i firmy co do prowadzenia rekrutacji czy zatrudnienia kandydata.
- Wyzwaniem są także obawy kandydatów przed zmianą w obecnej sytuacji oraz „niepewność kandydatów w podejmowaniu decyzji o zmianie pracy, która wynika z pandemii, jak i negatywnych doświadczeń od innych pracodawców, którzy w ostatnich tygodniach wycofywali się ze złożonych wcześniej ofert”.
- W dalszym ciągu redukcję etatów rozważa 13% firm.
—————————————————————————————————————————
ZDALNY TRYB PRACY
Sytuacja związana z pandemią i obostrzeniami wymusiła na pracodawcach wprowadzenie pracy zdalnej. Zapytaliśmy które z działów przeniosły się na tryb świadczenie obowiązków poza miejscem pracy. Ankietowani wskazali działy marketingu, HR, wsparcia IT, księgowości i administracji. Zaskakujący jest fakt, że 43% ankietowanych twierdzi, że wszystkie działy pracują zdalnie, gdy w pierwszej edycji badania (na początku kwietnia 2020) tylko 5% ankietowanych wskazywało na zdalną pracę wszystkich działów w firmie. Może to świadczyć o tym, że wraz z przedłużającą się pandemią firmy zmuszone były przystosować się do nowych warunków. 9% ankietowanych z branży produkcji i automotive stwierdziło, że żaden z działów nie pracuje zdalnie. Firmy korzystają również z rozwiązań podziału i rotacyjnej pracy zespołów ograniczając tym samym paraliż całego działu w przypadku podejrzenia czy zakażenia COVID- 19.
REKRUTACJE
Z badania wynika, że w przypadku prawie 20% firm rekrutacje prowadzone są bez zmian w skali jak zaplanowano. Rekrutuje się w branży IT, FMCG, Centrach Usług Wspólnych oraz w finansach. Podobne wnioski uzyskaliśmy w 1 edycji badania. W kwietniu pandemia nie pokrzyżowała planów rekrutacyjnych w ponad 20% firm również w branży IT, FMCG oraz Centrach Usług Wspólnych.
Na drugim biegunie są firmy, które w całości zawiesiły lub odwołały projekty rekrutacyjne. Jest to 26% ankietowanych głównie z branż produkcyjnej i automotive. 23% firm przyznaje, że zawieszono lub odwołano ponad połowę rekrutacji. Prawie 10% firm zawiesiła lub odwołała około ¼ wszystkich planowanych rekrutacji. 13% firm zawiesiło lub odwołało około połowy wszystkich projektów.
Prawie 8% ankietowanych wskazuje, że w firmie nie było trwających czy zaplanowanych rekrutacji.
PRZYCZYNY ZAWIESZANIA REKRUTACJI
Jako główny powód wstrzymania lub zawieszenia rekrutacji wskazano niepewność co do przyszłych potrzeb biznesowych firmy (68%). Jest to spójne z wynikami kwietniowej edycji badania. Sytuacja pandemii, z którą mierzą się firmy jest niecodzienna, a to budzi lęk oraz niepokój w życiu osobistym jak i w biznesie. 37% ankietowanych twierdzi, że powodem zawieszenia rekrutacji jest trudna sytuacja finansowa firmy, która niesie za sobą konieczność ograniczania kosztów na przyszłość, a to powoduje brak zgody na nowe zatrudnienia. 35% badanych podkreśla, że pracownicy mają aktualnie mniej pracy, więc nie ma potrzeby powiększać liczby pracowników. W dalszych ciągu firmy (27%) widzą trudności związane z wdrożeniem pracownika w warunkach różnego rodzaju obostrzeń. Warto przypomnieć, że w pierwszej edycji badania 22% ankietowanych wskazała, że jest to przyczyna ograniczenia rekrutacji. 10 % ankietowanych zwraca uwagę, iż w trakcie pandemii nastąpiła modyfikacja modelu biznesowego i poszukuje się pracowników o innych kompetencjach niż planowano.
Napawać optymizmem może fakt, że 57% ankietowanych ocenia, że zawieszone projekty zostaną wznowione. Tylko 4% badanych zadeklarowało, że rekrutacje nie zostaną przywrócone.
REKRUTACJE ZDALNE
Około 70 % ankietowanych odpowiedziało, że wszystkie rekrutacje prowadzone są online. Około 23% badanych określa, że zdalnie realizuje się do 30 % rekrutacji. W przypadku pozostałych 7% rekrutacje nie są realizowane. W dalszym ciągu popularne są rozwiązania, w których tylko pierwszy etap jest zdalny, a następne odbywają się w biurze przy zastosowaniu sanitarnych obostrzeń.
W trakcie prowadzonych rekrutacji zdalnych najchętniej wybieranym narzędziem jest telefon (45%). Niewiele mniej osób, bo 41%, korzysta z aplikacji Skype, a 36% wybiera Microsoft Teams. Dość liczna grupa (26%) wybrała LinkedIn jako narzędzie używane w rekrutacjach. Jak wynika z naszego badania LinkedIn to nie tylko narzędzie do pozyskania kandydatów, ale również służące do prowadzenia rekrutacji. Co ciekawe, agencje rekrutacyjne korzystają ze swoich autorskich narzędzi do rozmów rekrutacyjnych.
Jeśli chodzi o poziom stanowisk, na jakie rekrutuje się obecnie, 51% to stanowiska specjalistyczne/ eksperckie (głównie IT, FMCG, produkcja). Ponad 30% z poziomu operacyjnego. Stanowiska managerskie stanowią 25%, dyrektorskie zajmują 7%. Na wszystkie wymienione poziomy stanowisk rekrutuje się w przypadku 6% firm.
SELEKCJA KANDYDATÓW
Ciekawiło nas także, w jaki sposób rekruterzy dokonują selekcji kandydatów obecnej sytuacji. Większość respondentów zaznaczyła dwie metody: po pierwsze wywiady online prowadzone w języku polskim, w których uczestniczą osoby z lokalnego kierownictwa oraz specjaliści z działu HR (57%), po drugie rozmowa telefoniczna zaznaczona przez 52% respondentów.
Wywiady on-line za pomocą platform i aplikacji do video konferencji po angielsku z globalnym kierownictwem i HRem stosuje 21% firm. Trochę mniej (20%) uzyskały rozwiązania takie jak wypełnianie testów i kwestionariuszy on-line przez kandydatów oraz przygotowanie specjalnych zadań np. próbki pracy czy prezentacji. W dalszym ciągu mało popularne jest zapraszanie kandydatów do nagrywania swoich odpowiedzi na wyświetlane pytania w specjalnych aplikacjach do rekrutacji – taką odpowiedź wybrało tylko 2% badanych.
W porównaniu do pierwszej edycji naszego badania zauważamy, że firmy chętniej spotykają się osobiście z kandydatami. W tej edycji ankiety zaznaczyło tę odpowiedź 14%, w pierwszej edycji było to tylko 7% ankietowanych. Prawdopodobnie wynika to z odmrażanie gospodarki i luzowania obostrzeń rządowych.
Najbardziej popularną metodą poszukiwania ludzi do pracy są dla firmy ogłoszenia umieszczane na popularnych portalach karierowych np. www.pracuj.pl. Takie rozwiązanie wybrało 67% respondentów. 50% firm publikuje informacje o bieżących rekrutacjach na swoich stronach firmowych w zakładce „kariera”. Podium metod poszukiwania kandydatów zamyka system poleceń pracowniczych i korzystanie z networkingu pracowników (42%). Niewiele mniej, bo 41% preferuje bezpośrednie docieranie do potencjalnych kandydatów np. poprzez LinkedIn. Social media służą firmom także jako miejsce, gdzie mogą one publikować informacje o prowadzonych procesach rekrutacyjnych (profile firm/ fanpage’e) – takie rozwiązanie stosuje 35% respondentów. Z bazy kandydatów, które są już w firmie korzysta 36% badanych. 27% deklaruje korzystanie ze wsparcia agencji. Porównując wyniki z pierwszej edycji badania nie ma tu znaczących zmian.
WYZWANIA REKRUTACYJNE
Niewątpliwie dużym wyzwaniem w obecnej sytuacji jest wdrożenie nowego pracownika do pracy. W naszym pierwszym badaniu pytaliśmy o pomysły na onboarding pracownika i otrzymaliśmy następujące wnioski: „Z analiz wynika, że firmy dostosują się zmian, które zachodzą w obecnej sytuacji. 74% badanych twierdzi, że jest gotowa i zamierza korzystać z możliwości wdrażania nowego pracownika w trybie online. 15% respondentów opowiada się za koniecznością wdrażania pracownika osobiście. Prawie 8% badanych zwraca uwagę, że korzysta z połączenia onboardingu online z tym osobistym w zależności od wymagań na danym stanowisku. Pracowników operacyjnych i fizycznych rekrutuje się osobiście”.
Nadal 55% badanych deklaruje, że wdrożenie pracownika w takich warunkach jest wyzwaniem. Niewiele mniej bo 53% respondentów jako wyzwanie traktuje ograniczoną możliwość spotkań osobistych z kandydatami. Z rynku można usłyszeć różne opinie na temat rekrutacji online. Większość rekruterów twierdzi, że ta formuła pozwala zaoszczędzić dużo czasu. Warto zwrócić uwagę, że przed wybuchem epidemii również korzystano z telefonu czy Skype w trakcie prowadzenia projektów. Jednak podczas rozmów z headhunterami / rekruterami słyszymy, że spotkanie się na żywo jest nieocenione.
Dla 36% respondentów dużym wyzwaniem są opóźnienia w decyzji przełożonych i firmy co do prowadzenia rekrutacji czy zatrudnienia kandydata.
Zauważalnym problemem jest również konieczność przeprowadzania obowiązkowych badań lekarskich oraz opóźnienia w otrzymaniu dodatkowych zaświadczeń potrzebnych do pracy np. o niekaralności (23%). W porównaniu do 1 edycji badania zmalał odsetek firm, które nie posiadają narzędzi do rekrutacji zdalnych. Obecnie jest to 2%, poprzednio 4%.
Respondenci zwracają uwagę, że wyzwaniem jest także strach kandydatów przed zmianą w obecnej sytuacji oraz „niepewność kandydatów w podejmowaniu decyzji o zmianie pracy, która wynika z pandemii jak i negatywnych doświadczeń od innych pracodawców, którzy w ostatnich tygodniach wycofywali się ze złożonych wcześniej ofert”.
Optymalizacja kosztów
Firmy starają się radzić sobie z kryzysem wywołanym pandemią w różny sposób. 34% organizacji deleguje swoich pracowników na płatne urlopy, 9% na urlopy postojowe (głównie automotive) i 7% na urlopy bezpłatne. 21% respondentów mówi o rozwiązaniu, jakim jest skrócenie wymiaru etatu, a obniżenie wynagrodzenia jest pomysłem 18% firm. Na nie przedłużanie umów na czas określony decyduje się 15% firm. Wiele firm stara się radzić sobie z kryzysem poprzez oszczędności na innych polach np. wstrzymując planowane awanse, podwyżki, premie, bonusy uznaniowe, obniżając wydatki na marketing, zmniejszenie bądź zawieszenie szkoleń. Tego typu rozwiązania wprowadza 12% firm.
W dalszym ciągu redukcję etatów rozważa 13% firm (w pierwszej edycji badania niewiele mniej, bo 15%). Ten niewielki spadek również może napawać optymizmem. Redukcja etatów przyjmie w 62% formę zwolnień indywidulanych, a pozostałe 38% zmniejszy liczbę pracowników tymczasowych. W sytuacji redukcji etatów 50% firm decyduje się na wspierania odchodzących pracowników zasobami organizacji. Niewiele, bo tylko 4% skorzysta ze wsparcia Urzędu Pracy i taki sam odsetek zamierza skorzystać z zewnętrznej firmy doradczej. W przypadku 31% decyzje jeszcze nie zapadły.
METODOLOGIA
W drugiej edycji badania o rekrutacjach w czasie pandemii wzięło udział 127 osób. Zróżnicowanie pod względem branż jest naprawdę duże. Najliczniejszą grupę ankietowanych stanowią osoby z branży IT (16%) oraz produkcji (13%). Firmy zatrudniające powyżej 1000 pracowników stanowią 29% badanych. 23% ankietowanych pracuje w firmach, których liczba pracowników mieści się w przedziale 201-500 osób. Najmniej liczną grupą są firmy zatrudniające poniżej 50 pracowników (13%).
Opracowała Katarzyna Pawłowska, Lee Hecht Harrison Polska
