Zastanawiasz się, czy w okresie wypowiedzenia możesz zezwolić pracownikowi na podjęcie nowego zatrudnienia i kiedy przysługuje mu prawo zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy? Z poradnika LHH Polska dowiesz się, co o takiej sytuacji mówi Kodeks Pracy.
Czym jest zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy?
Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy może być zastosowane w celu rozwiązania umowy z pracownikiem w trakcie okresu wypowiedzenia, przy jednoczesnym wykluczeniu możliwości wykonywania przez niego obowiązków służbowych. Jest to działanie jednostronne, oparte na uprawnieniach kierowniczych pracodawcy wynikających z przepisów Kodeksu Pracy, a konkretnie artykułu 22 § 1.
Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy pełni rolę polecenia służbowego, które podlega zarówno wprowadzeniu, jak i odwołaniu przez pracodawcę. Warto zaznaczyć, że nie wymaga ono zgody pracownika. Mimo odejścia od wykonywania obowiązków zawodowych pracownik pozostaje zatrudniony przez cały okres wypowiedzenia.
Pamiętajmy jednak, że w tym czasie zachowuje on prawo do wynagrodzenia oraz jest zobowiązany do respektowania innych obowiązków, które nie dotyczą bezpośrednio świadczenia pracy.
Kiedy może wystąpić dyscyplinarne zwolnienie pracownika?
Ciekawym aspektem jest fakt, że zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy ma ograniczony zakres czasowy – obowiązują wyłącznie do zakończenia okresu wypowiedzenia. Decyzja o odwołaniu takiego zwolnienia również leży w gestii pracodawcy i może zostać dokonana jednostronnie poprzez wydanie stosownego polecenia służbowego.
Choć głównym celem zwolnienia jest oddzielenie pracownika od środowiska pracy na czas okresu wypowiedzenia, to warto przypomnieć pracownikowi o ciążących na nim obowiązkach. W przypadku naruszenia warunków umowy, pracownik naraża się bowiem na ryzyko zwolnienia dyscyplinarnego.
Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy w praktyce
Rozpoczęcie nowej pracy w okresie wypowiedzenia może wiązać się z pewnymi ograniczeniami. Aby móc rozpocząć świadczenie pracy w innej firmie, wiele osób decyduje się na wykorzystanie urlopu wypoczynkowego. Jednak to rozwiązanie nie jest idealne, zważywszy na potencjalne trudności z uzyskaniem zgody pracodawcy na urlop lub ryzyko konieczności nagłego stawienia się w firmie.
Jeśli jednak zdecydowaliśmy się zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia, może on swobodnie podjąć nowe zatrudnienie. Nie potrzebuje on wówczas naszej zgody na przyjęcie nowej posady.
Pracownik wykorzystuje urlop wypoczynkowy w celu świadczenia pracy w okresie zwolnienia
Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy oznacza również, że pracownik nie jest zobligowany do stawiania się w dotychczasowym miejscu pracy. Jeśli jednak będziemy zmuszeni wezwać pracownika do pracy ze względu na nagromadzenie się pilnych obowiązków, czy braki w kadrze, to mamy do tego prawo. Pracodawca zgodnie z Kodeksem Pracy może w dowolnym momencie odwołać zwolnienie, bez konieczności uzyskiwania zgody pracownika.
Zasady wypowiedzenia umowy o pracę
Zasady rozwiązania umowy o pracę dotyczą zarówno pracownika, jak i pracodawcy i są uregulowane w Kodeksie Pracy. Umowa o pracę, będąca podstawą zatrudnienia, może być zakończona na kilka sposobów:
- Wypowiedzeniem umowy za porozumieniem stron,
- Poprzez jednostronne oświadczenie pracownika lub pracodawcy z zachowaniem okresu wypowiedzenia.
- Poprzez jednostronne oświadczenie jednej ze stron, bez zachowania okresu wypowiedzenia.
- W wyniku upływu określonego czasu, na który umowa została zawarta.
Warto jednak zaznaczyć, że standardowy tryb wypowiedzenia nie skutkuje natychmiastowym zakończeniem stosunku pracy. Do momentu zakończenia okresu wypowiedzenia, pracownik nadal jest zobowiązany do świadczenia pracy na dotychczasowych zasadach.
Jak uzyskać zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy bez okresu wypowiedzenia?
Aby pracownik mógł uzyskać zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy bez okresu wypowiedzenia, konieczne jest zastosowanie odpowiednich przepisów zgodnie z Kodeksem Pracy. Zwolnienie obejmuje jedynie okres wypowiedzenia, niezależnie od:
- czasu, na jaki była zawarta umowa,
- stażu pracy u danego pracodawcy,
- tego, która ze stron wypowiedziała umowę.
W przypadku zastosowania zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wszystkich przywilejów wynikających z umowy, ale nie jest już zobowiązany do świadczenia pracy w trakcie okresu wypowiedzenia.
Umożliwia to pracownikowi skoncentrowanie się na poszukiwaniu nowych możliwości zawodowych lub przystosowaniu się do zmieniających się okoliczności. Jednocześnie ma on pewność, że nie musi wykonywać tradycyjnych obowiązków zawodowych.
Należy jednak pamiętać, że taka forma zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy bez okresu wypowiedzenia opiera się na przepisach i regulacjach zawartych w Kodeksie Pracy. Oznacza to, że muszą być respektowane dokładne procedury i wymagania, aby mógł on uniknąć ewentualnych konsekwencji prawnych.
Kiedy pracownik ma prawo do wykonywania pracy na rzecz nowego pracodawcy?
Przede wszystkim, warto zdawać sobie sprawę, że relacje pomiędzy pracownikiem a pracodawcą są regulowane przez różne procedury i regulaminy, nie tylko umowę o pracę, czy Kodeks Pracy. Jest to np. zakaz konkurencji czy zasady dotyczące poufności, które mogą wprowadzać ograniczenia w zakresie podjęcia nowego zatrudnienia. Jeśli więc firma ma wątpliwości, czy pracownik zna te ograniczenia, warto przypomnieć o ciążących na nim obowiązkach, aby chronić interesy firmy.
Przede wszystkim warto zwrócić uwagę na ryzyko naruszenia zakazu konkurencji. Nawet jeśli nie została podpisana osobna umowa w kwestii zakazu konkurencji, to po zwolnieniu pracownika z obowiązku świadczenia pracy, nadal obowiązują go postanowienia Kodeksu Pracy dotyczące dbałości o interesy pracodawcy.
Jeśli doszło do naruszenia tych zasad, obecny pracodawca ma prawo do zwolnienia pracownika w trybie dyscyplinarnym. W przypadku planowanego zatrudnienia u bezpośredniego konkurenta obecnej firmy pracownik powinien wstrzymać się z podjęciem nowej roli do momentu upływu okresu wypowiedzenia.
Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy – podsumowanie
Pracownik przed podjęciem pracy w nowej pracy w trakcie trwania okresu wypowiedzenia jest zobowiązany do dokładnego zrozumienia swojej sytuacji prawnej. Stosunki między pracownikiem a pracodawcą są regulowane różnymi umowami i przepisami, włącznie z umowami o zakazie konkurencji czy poufności. Naruszenie tych zasad może bowiem skutkować poważnymi konsekwencjami dla pracownika, włącznie ze zwolnieniem dyscyplinarnym.
Warto dokładnie przeanalizować wszelkie umowy z pracownikiem, aby chronić interesy firmy i tym samym wytłumaczyć mu wszystkie ciążące na nim obowiązki. W ten sposób mamy szansę nie tylko ochronić interesy firmy, ale też uniknąć ewentualnych nieporozumień i konfliktów, aby nie rozstawać się w nieprzyjemnej atmosferze.
